HOW TO STAY ON TRACK

Hoe kan het dat sommige mensen wel doorzetten, waar anderen opgeven? Waarom beschikt de ene persoon wel over een winnaarsmentaliteit en de andere niet? Waarom zegt de ene persoon bij een tegenslag gemakkelijk ‘’I don’t give a ….’’, terwijl de andere bezwijkt onder persoonlijke kritiek en sociale druk?

In deze blog geef ik tien inzichten die jou kunnen helpen om door te zetten wanneer het even lastig wordt. Voor de geïnteresseerden, veel leesplezier!

Samenvatting:

1. Jouw persoonlijkheid als vertrekpunt voor verandering
2. Upgrade jouw mentale ´software´ – creëer een growth mindset
3. Vind jouw oneindige bron van energie
4. De kracht van intuïtief denken en visualiseren
5. Motivatie – het progressie principe en ‘the power of small wins’
6. De kunst van risico’s nemen en fouten durven maken
7. Ontwikkel Optimisme en Creativiteit – vergroot jouw probleemoplossend vermogen en leer kansen creëren, zien en pakken
8. Zoek een omgeving waarin je wordt uitgedaagd en geïnspireerd
9. Timemanagement vs Energie-management
10. Geloof jij wel, of niet in je eigen kunnen?

HOW TO STAY ON TRACK

Deze Corona tijd maakt dat velen van jullie extra uitgedaagd worden. Sommige ondernemers hebben het goed getroffen, maar voor het merendeel is het een zware tijd, waarin opgeven soms gemakkelijker lijkt dan doorzetten. Dan zijn er ook nog de vele mensen die hun baan verliezen of dreigen te verliezen. Hoe blijft je dan op koers?

Inmiddels is zeer veel kennis voorhanden door wetenschappelijke inzichten en de vele zelfhulpboeken over mentaliteit, motivatie, doorzetten en het behalen van je doelstellingen. Middels deze blog deel ik een aantal van deze inzichten en wie weet kan je er je voordeel mee doen.

“Our greatest weakness lies in giving up. The most certain way to succeed is to just try one more time.”  – Thomas A. Edison

Hoe meer ik mij verdiep in de informatie die beschikbaar is over dit onderwerp, hoe meer ik besef dat veel methoden voor een ieder persoon anders uit zullen pakken. Niet iedereen zal behoefte hebben aan mindfulness, wil de diepte in gaan op zoek naar zichzelf of komt er met een simpele goalsetting strategie. Aangezien wij mensen verschillen en het vertrekpunt van een ieder anders is, zal de juiste route ook verschillen.

Tien principes die jou kunnen helpen om de finishlijn te halen

1. Jouw persoonlijkheid als vertrekpunt voor verandering

Hoe wij omgaan met onze doelstellingen en tegenslagen wordt grotendeels bepaald door onze persoonlijkheid. Wij mensen onderscheiden ons op verschillende eigenschappen, zoals ambitie, prestatiegerichtheid, creativiteit, optimisme, gevoeligheid etc. Deze eigenschappen zijn rond ons 25^ste redelijk stabiel en niet zomaar veranderbaar. Hieruit kunnen we onze kwaliteiten en valkuilen herleiden, juist in situaties waarin we onszelf tegenkomen en we met tegenslagen en teleurstellingen te maken krijgen. De mate waarin wij ons bewust zijn van onze kwaliteiten en valkuilen verschilt enorm! Hoewel tegenwoordig de focus ligt op continu leren, er allerlei leerprogramma’s worden aangeboden en het leren geven en ontvangen van feedback meer aandacht krijgt, verschillen mensen enorm in hun zelfinzicht en zelfkritisch vermogen. Hoe ontwikkel je een continue feedback-loop, waardoor je jezelf op een positieve manier blijft activeren en ontwikkelen? Ons zelfkritisch vermogen is sterk bepalend voor ons verandervermogen en onze persoonlijke groei. En dus ook voor de wijze waarop we met tegenslagen omgaan.

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Werk aan jouw discipline om te leren – stel jezelf bij elke tegenslag de vraag – wat gaat er goed en wat kan ik beter doen? Wees je ervan bewust dat falen een belangrijk onderdeel is van groei en om te falen heb je durf nodig – zonder durf en lef zal je weinig progressie maken
2. Onderzoek wat oorzaken zijn waardoor je moeite hebt om door te zetten wanneer het tegenzit. Welke dilemma’s (extern) doen zich voor en welke problemen (intern) ervaar je bij jezelf? Zoek naar gedragsalternatieven in lastige situaties en oefen hiermee (experimenteren). Evalueer voor jezelf de resultaten
3. Beantwoord voor jezelf wat jouw sterke eigenschappen en valkuilen zijn in het kader van het bereiken van jouw doelen – vraag hier eventueel feedback op

2. Upgrade jouw mentale ´software´ – creëer een Growth Mindset

Het denkkader dat iemand heeft is van invloed op zijn mate van succes. Vanuit onderzoek worden  twee type mindsets onderscheiden; mensen met een fixed mindset en mensen met een growth mindset. Mensen met een fixed mindset geloven erin dat capaciteiten niet ontwikkelbaar zijn, daarentegen gaan mensen met een growth mindset ervan uit dat dit wel een optie is. In tegenstelling tot mensen met een fixed mindset zullen mensen met een growth mindset na een tegenslag harder hun best gaan doen om het beoogde resultaat alsnog te behalen. Zij zien fouten en tegenslag als zaken om van te leren en gaan uitdagingen niet uit de weg uit de angst om fouten te maken. Het goede nieuws is dat een growth mindset te ontwikkelen is.

“If my mind can conceive it, and my heart can believe it—then I can achieve it.”

– Muhammed Ali

Ik denk dat we allemaal wel eens te maken hebben met ‘negatieve selftalk’. Onze innerlijke stem die ons vertelt wat we allemaal niet kunnen en wat we vooral niet moeten proberen. Om in IT termen te spreken, zijn we allemaal op een bepaalde manier geprogrammeerd en hebben we bepaalde software geïnstalleerd en applicaties draaien, die bepalen hoe onze hardware functioneert. Het principe van ´Conscious engineering´ richt zich op het bewust aanpassen van onze modellen van de realiteit (V. Lakhiani). Door het ´hacken´ van oude denkpatronen en deze in te ruilen voor modellen die ons versterken, vergroten wij ons potentieel tot groei en ontwikkeling. Onze wereld is een reflectie van de overtuigingen die we hebben en vaak zijn deze overtuigingen gebaseerd op oude modellen. Vaak zijn het modellen uit onze jonge kindertijd en jeugd die een grote impact hebben op hoe we ons leven leiden. ‘Conscious engineering’ gaat erover dat deze modellen een ´experation date´ hebben en dat het belangrijk is om te beseffen dat het verleden niet bepalend hoeft te zijn voor hoe je je leven leidt. Wanneer wij ergens tegenaan lopen, zoals continu in ons dagelijks leven gebeurt, zijn wij grotendeels geneigd om oplossingen te zoeken volgens de ons bekende ’snelwegen’ in ons denksysteem.

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Onderzoek of je een fixed of een growth mindset hebt – wat gebeurt er bij jou als je met tegenslag te maken hebt?
2. Voor het ontwikkelen van een growth mindset helpt het om leerdoelen in plaats van prestatiedoelen te stellen. Je richt je vooral op het proces en niet op een eindresultaat. Hierdoor ga je fouten zien als onderdeel van het leerproces
3. Zet belemmerende gedachtes om in helpende gedachtes – ik plaats van ‘ik kan het niet’ – ‘ik kan het nog niet’, of ‘dit is zo moeilijk’ naar ‘dit is een uitdaging’
4. Ga voor jezelf na of jouw ‘modellen van de realiteit’ gebaseerd zijn op absolute waarheden of op relatieve waarheden – oftewel, gaat het over feiten, of vooral meningen, waarden en normen?
5. Besef dat jouw manier van denken veranderbaar is – ons grootste goed is onze vrije keuze! Vervang ‘oude modellen’ voor nieuwe modellen, waardoor jij jezelf kan versterken en verbeteren. Zoals – ‘met mijn talenten kan ik iets moois creëren van waarde voor anderen’ in tegenstelling tot ‘anderen zijn veel beter en creatiever dan ik’

3. Vind jouw oneindige bron van energie

In onze samenleving worden we door het huidige systeem van leren en onderwijzen nog redelijk in een keurslijf gegoten van hoe we ons leven in moeten richten en hoe we ons moeten conformeren aan bestaande normen en waarden. Geleidelijk aan ontstaan er andere en nieuwe trends op het gebied van leren en het inrichten van ons leven. Het volgen van een goede opleiding en hard werken staat niet meer garant voor succes of geluk. Termen als zingeving, het vinden van je passie en het luisteren naar je innerlijke stem zijn al een tijdje in opkomst. Er is veel geschreven over het vinden van je passie en het volgen van je intrinsieke motivatie. Waar de ene persoon zijn passie al vrij snel gevonden heeft, is een ander persoon hier zijn leven lang naar op zoek en zal deze misschien nooit zijn ware passie vinden of daar iets mee doen. Er zijn inmiddels aardig wat trucjes om uit te zoeken waar ons hart sneller van gaat kloppen, zodat we ook vanuit onze intrinsieke drijfveren onze keuzes kunnen maken. Werk voelt dan niet meer als werk, maar als een positieve tijdsbesteding. En dan zijn er vervolgens tal van positieve bij-effecten wanneer we onze passie gevonden hebben, zoals bijvoorbeeld het worden van een ‘leuker’ persoon. En meer positiviteit leidt weer tot betere prestaties en resultaten.

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Maak een lijst met 10 tot 15 onderwerpen die jou interesseren en waar je meer over zou willen weten. Dit zal niet altijd een makkelijke opgave zijn, maar laat je vooral niet weerhouden en probeer ‘out of the box’ te denken. Probeer vervolgens te kijken welke aspecten je hierbinnen met elkaar kan verbinden
2. Keer terug naar de onbevangenheid en de nieuwsgierigheid die je als kind had – welke onderwerpen boeiden jou?
3. Durf te luisteren naar je dromen en wensen – deze dienen als voorbode van wat je daadwerkelijk kunt bereiken
4. Wie of wat inspireert jou? Welke helden heb je, welke muziek doet iets met je in positieve zin?

Werken vanuit passie biedt een oneindige bron van energie. Wanneer je de elementen die jou boeien en inspireren aan elkaar weet te verbinden, zal je merken dat je gaat beschikken over een nieuw soort brandstof. Hetgeen je kan helpen om die extra stap te zetten, dat metertje extra te maken en je dat extra stukje incasseringsvermogen opbouwt, zodat je weer door kunt gaan als het tegenzit.

4. De kracht van intuïtief denken en visualisatie

Wij mensen hebben twee systemen van denken wat mooi wordt uitgelegd in het boek ‘Thinking Fast and Slow ‘(D. Kahneman). Hoewel ons rationele systeem ons helpt om de wereld te ordenen en beslissingen te nemen (bewust), wordt onze intuïtie steeds belangrijker als raadgever en als innerlijk kompas (onbewust). De drukte waarin wij grotendeels verkeren leidt ons af van onze intuïtie en het is niet voor niets dat mindfulness al een aantal jaren enorm populair is. Maar wat brengt het beter luisteren naar deze innerlijke stem ons?

Intuïtie is een soort oerinstinct, gebaseerd op allerlei mentale programma’s die zich in ons onderbewuste afspelen. Hoewel wij in onze huidige samenleving heel veel baat hebben bij onze rationele denkwijze, moeten we de kracht van onze intuïtie niet onderschatten. Intuïtie geeft ons richting, brengt ons creativiteit en brengt ons dichter bij onze kern. ‘Theorie U’ (O. Scharmer) legt uit dat het luisteren naar je innerlijke stem het probleemoplossend vermogen vergroot. Je zult hiervoor vertrouwde manieren van oordelen en oplossingen moeten durven loslaten en open staan voor wat zich aandient. In plaats van snel handelen en grip proberen te krijgen op de situatie, dien je plaats te maken voor het ‘niet weten’ en een ‘open houding’. Onze intuïtie stelt ons tevens in staat om ons een toekomstvisie in te beelden, waarbij we ons niet laten beperken door opgelegde denkwijzen en opvattingen.

‘’The man who has no imagination has no wings’’ – Muhammed Ali

Interessant is dat wij mensen een enorme verbeeldingskracht hebben. Wij kunnen ons iets voorstellen wat er fysiek niet is. Grote denkers zijn in staat om een toekomst voor zich te zien, waarmee zij vervolgens anderen inspireren. Zo deed Einstein elke dag fantasieoefeningen, welke hem de eerste visies gaven over zijn relativiteitstheorie. Op individueel niveau gaat het om het zien van jouw toekomst – iets vanuit jouw dromen, een grote wens. Het is essentieel om je verbeeldingskracht aan te sporen, wanneer je iets wilt realiseren. Verbeeldingskracht speelt een zeer grote rol bij het vinden van creatieve oplossingen, maar fungeert tevens als inspiratiebron en een vertrekpunt om daadwerkelijk iets in gang te zetten.

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Visualiseer verschillende toekomstscenario’s waarin je gelukkig bent en succes ervaart
2. Denk vooruit – probeer voor je te zien dat je de obstakels overwint
3. Start met het observeren van een situatie en laat bestaande oordelen en oplossingsstrategieën los – Sta open en biedt ruimte voor je intuïtie – welke nieuwe input komt naar voren en wat betekent het? Zet vervolgens de nieuwe ideeën om in een actieplan

5. Motivatie – het Progressie Principe en The power of small wins

Er is zeer veel geschreven over wat ons motiveert en hoe we dit in ons werk en dagelijks bestaan kunnen toepassen. Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen intrinsieke en extrinsieke motivatoren. Bij intrinsieke motivatie zijn wij gemotiveerd om gedrag te vertonen dat persoonlijk lonend is. Wanneer wij extrinsiek gedreven zijn is de motivatie van korte duur en afhankelijk van een externe beloning. Wanneer wij gedreven worden door onze intrinsieke motivatoren ervaren wij werk niet meer zozeer als werk en halen wij hier meer voldoening uit, zijn wij creatiever en productiever.

Uit onderzoek van Amabile naar het ervaren van een positieve werkbeleving kwam naar voren dat het maken van progressie hiervoor het meest bepalend was. Het gaat er dan wel om dat het progressie moet zijn ten aanzien van een doelstelling die men als betekenisvol ervaart – onze perceptie van de werkzaamheden en doelstellingen is dus heel belangrijk! Progressie kan worden gestimuleerd door acties die de werkzaamheden ondersteunen, zoals hulp van anderen, duidelijke doelstellingen en de juiste randvoorwaarden, zoals tijd en ruimte (catalysts). Daarnaast spelen interpersoonlijke relaties een rol, waarbij het gaat om het krijgen van support, waardering en positieve feedback (nourishers). Interessant binnen deze theorie is dat ook juist kleine stappen vooruit heel motiverend werken, ofwel ‘the power of small wins’. Zelfs een kleine stap vooruit kan een heel groot verschil maken in hoe iemand zich voelt en hoe iemand presteert. Het is daarom belangrijk om oog te hebben voor de kleine successen die we behalen.

“It does not matter how slowly you go as long as you do not stop.” – Confucius

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Vergroot de acties die jou ondersteunen bij het behalen van jouw doelen (catalysts); creëer de juiste randvoorwaarden (tijd en ruimte), zoek hulp bij de juiste mensen, etc
2. Zoek mensen om je heen die jou van positieve feedback en support voorzien, zodat je ook wanneer je het zelf niet meer ziet, het resultaat van je werk ziet (nourishers)
3. Vermijd zoveel mogelijk acties die het tegenovergestelde doen; zaken die het werken aan jouw doelen moeilijker maken (inhibitors), of situaties, of mensen om je heen die jou ontmoedigen (toxins)
4. Oefen ermee om vooruitgang te zien, zelfs als het soms betekent om een stapje terug te doen, om weer een stap vooruit te komen – schrijf je leerdoelen op en probeer het grotere plaatje te zien

6. De kunst van risico’s nemen en fouten durven maken

Een echte showstopper is het niet durven maken van fouten. Ik denk toch wel dat dit een van de grootste redenen is waardoor mensen in een passieve stand komen. Het is toch een eeuwige zonde als mensen hun eigen potentieel niet benutten, hun dromen niet volgen, omdat sprake is van angst voor wat anderen ervan vinden…..Toch?

Waarom is het nodig om risico’s te nemen en fouten te durven maken? Het antwoord is natuurlijk dat het heel lastig wordt om te groeien als we niet onze grenzen verleggen en uit onze comfortzone komen. Al toen we klein waren leerden we letterlijk door te vallen en op te staan. Het gekke is dat het nemen van risico’s en fouten durven maken in onze jongere jaren vanzelfsprekend was, waardoor we heel veel geleerd hebben. Naarmate we ouder worden lijken we onszelf echter te beperken in ons leervermogen, doordat we onze routine en comfort als prettig ervaren. Hierin ligt het risico dat we onszelf niet meer uitdagen en uit de comfort zone willen stappen.

‘We can’t be brave without fear’ – Muhammed Ali

De angst om te falen is grotendeels geborgd in onze persoonlijkheid. Veelal liggen hier dieperliggende denkbeelden of ervaringen aan ten grondslag die de persoonlijkheid gevormd hebben. Denk aan teleurstellingen of hevige kritiek waar iemand mee te maken heeft gehad als kind. Gedrag wat wordt beloond zal eerder in stand blijven dan gedrag wat wordt afgestraft. Vanuit de theorie over prestatiemotivatie (H. Hermans) wordt gesproken over negatieve en positieve faalangst. Mensen met een positieve faalangst hebben een flinke spanning nodig om tot optimale prestaties te komen. Indien je te maken hebt met negatieve faalangst, dan loop je het risico te blokkeren of beduidend minder te presteren. Om negatieve faalangst te verminderen is het belangrijk dat de betreffende persoon zich verantwoordelijk voelt voor de te verrichten taken en intrinsiek gemotiveerd is. Het is daarin belangrijk dat iemand de taak wil verrichten vanuit eigen inzicht en capaciteiten en streeft naar een goed resultaat. Men toont inzet, heeft zorg voor de taak en doorzettingsvermogen. Prestatiegemotiveerde mensen willen competent en zelfbepalend zijn.

Wat kunnen we hiermee in de praktijk?

1. Onderzoek voor jezelf of je er moeite mee hebt om fouten te maken. Is dit te herleiden tot een specifieke gebeurtenis? Ga voor jezelf na of jouw bepalende denkbeelden nog geldig zijn, of inmiddels flink gedateerd en aan vervanging toe
2. Experimenteer door situaties op te zoeken waarbij je uit je comfortzone stapt – stel daarbij haalbare doelen en werk in kleine stappen – het belonen van jezelf bij stappen in de goede richting vergroot de kans op herhaling
3. Accepteer dat angst onderdeel is van het uitproberen van nieuwe ervaringen en angst geen belemmering hoeft te zijn om goed te presteren

7. Ontwikkel Optimisme en Creativiteit – vergroot jouw probleemoplossend vermogen en leer kansen zien en pakken

Hoe fijn is het dat als je in je maag zit met een dilemma, of je moet een teleurstelling incasseren, dat je vanuit verschillende invalshoeken met oplossingen kan komen, waardoor er weer nieuwe kansen en mogelijkheden ontstaan. Optimisme en creativiteit zijn persoonlijkheidseigenschappen, maar tegelijkertijd ook vaardigheden die je kan ontwikkelen.

Optimisme

Onderzoek van Seligman heeft zich gericht op het fenomeen aangeleerde hulpeloosheid. Hierin kwamen drie overtuigingen naar voren die mensen kunnen hebben; tegenslag is permanent, tegenslag is persoonlijk en tegenslag is allesomvattend. Seligman deed ook onderzoek naar aangeleerd optimisme. In vergelijkbare situaties (zoals bijvoorbeeld het verliezen van je baan) hadden mensen tegenovergestelde opvattingen; de tegenslag is maar voor even, de tegenslag is niet persoonlijk en de tegenslag is niet allesomvattend. Het blijkt dat pessimistische mensen negatieve gebeurtenissen toeschrijven aan stabiele, globale en interne factoren. Positieve gebeurtenissen schrijven ze toe aan tijdelijke, specifieke en externe factoren. Uit o.a. onderzoek van Seligman komt naar voren dat je pessimisten best kan omvormen tot optimisten. Hiervoor dient men stil te staan bij de interpretaties die men geeft aan een tegenslag of teleurstelling. Door hier vervolgens positieve interpretaties aan te koppelen kan men een meer positieve levenshouding ontwikkelen. Men is dan in staat makkelijker terug te veren bij een tegenslag. Hoewel totale controle op ons leven niet mogelijk is, is het tevens een misvatting dat wij geen enkele invloed kunnen uitoefenen. Aan de basis staat het geloof dat je invloed kunt uitoefenen op je leven.

Optimisme – Hoe werkt het in de praktijk?

1. Ga eens bij jezelf na of je bij een nieuw idee je eerder richt op de onmogelijkheden (de beren op de weg), of dat je juist enthousiasme voelt opkomen en energie krijgt
2. Waarop zijn de negatieve denkbeelden gestoeld? Waarom zijn ze er en in hoeverre is het gebaseerd op feiten en realiteit?
3. Gelukkigere mensen zijn optimistischer en optimistischere mensen zijn gelukkiger. Je kan dus ook optimisme leren door te werken aan je geluk. Bijvoorbeeld de simpele 3 goede dingen oefening: een week lang elke dag 3 goede dingen van die dag opschrijven
4. Schrijf elke avond een zin op over een prettige gebeurtenis van de dag, alsof die veroorzaakt werd door iets algemeens (globaal), blijvends (stabiel) of van jezelf (omdat ik… ben of kan).
5. Schrijf ook elke avond een zin op over een vervelende gebeurtenis, alsof die veroorzaakt werd door iets specifieks, tijdelijks of buiten jezelf (omdat x toen y).

Creativiteit

Er zijn verschillende manieren om naar creativiteit te kijken. Aan de ene kant is het een talent en stelt het iemand in staat om tot prachtige creaties te komen. Aan de andere kant zal een creatief persoon meer en andere verbanden kunnen leggen en hiermee tot meerdere en ook effectievere oplossingsstrategieën kunnen komen. Onderzoek wijst uit dat na onze geboorte er bijna geen nieuwe hersencellen bijkomen, maar dat we onze gehele leven wel nieuwe verbindingen maken. De menselijke hersenen zijn dus in staat om nieuwe verbindingen te vormen om in de unieke behoefte van een individu te voorzien. Zij zijn ongelooflijk plooibaar en in staat om te leren en zich aan te passen en te verbeteren en om vaardigheden die het meest gebruikt worden te verfijnen, puur als gevolg van stimulering (Brainstory). Succesvolle denkpatronen worden onthouden, opgeslagen en opnieuw toegepast, totdat het een gewoonte is geworden, ofwel een automatisme. De keerzijde van deze ervaring en vaste denkpatronen is dat het niet eenvoudig is om deze te doorbreken, ofwel creatief te denken.

Creatief denken gaat over het doorbreken van vaste denkpatronen en het leggen van nieuwe verbindingen. Doel hiervan is het bedenken van nieuwe oplossingen, zien van andere invalshoeken en het ontdekken van nieuwe kansen. Edward de Bono ontwikkelde het model van de zes denkhoeden, waarbij elke kleur staat voor een bepaalde denkrichting. Het hanteren van dit model leert je om een vraagstuk op een gestructureerde wijze vanuit meerdere perspectieven te bekijken, waardoor je jouw oplossingsmogelijkheden vergroot. Een model wat goed toepasbaar is voor bijvoorbeeld een teammeeting. Daarnaast kan je jouw creatief potentieel vergroten door een aantal basisvaardigheden te verscherpen; creatief waarnemen, uitstel van oordeel, flexibel associëren, divergeren en verbeeldingskracht ontwikkelen. Elk van deze vaardigheden zijn te oefenen middels training, waardoor je jouw eigen creatief potentieel vergroot.

Creativiteit – Hoe werkt het in de praktijk?

1. Hanteer de zes denkhoeden van De Bono bij het bekijken van een vraagstuk: wit (neutraal, objectief – feiten en cijfers), rood (emotioneel – vermoedens, intuïtie en ingevingen), zwart (focus op negatieve aspecten-waarom zou iets niet lukken), geel (optimisme, hoop en positieve kijk), groen (creativiteit, nieuwe inzichten en denkbeelden), blauw (organisatie, controle en discipline)
2. Het trainen van de basisvaardigheden: 1. creatief waarnemen – oefen om op een andere manier waar te nemen 2. Uitstel van oordeel – stel je oordeel uit, zodat je meer ruimte geeft voor exploratieve ideeën en andere invalshoeken etc; 3. Flexibel associëren – begin met 1 term en maak bijvoorbeeld een reeks met associaties binnen een bepaalde tijd; 4. Divergeren – Probeer naast de eerste voor de hand liggende ideeën, het aantal alternatieven te verdubbelen; 5. Verbeeldingskracht – oefen met verbeelden en laat bestaande beelden los – bijv. herinner je iets uit je jeugd, of stel je iets voor in de toekomst
3. Omring jezelf met creatieve mensen en leer van hun creatieve proces – modelleren (het nadoen van de ander)

8. Zoek een omgeving waarin je wordt uitgedaagd/geïnspireerd

Je bent het gemiddelde van de mensen met wie je omgaat – dit is een van de quotes van Bill Gates welke ik tegenkwam in een interview. Wat Gates hiermee wilde aangeven was het belang om de juiste mensen om je heen te verzamelen. Het liefst mensen waarvan je iets kan opsteken en die net wat slimmer zijn dan jijzelf, of beter zijn in doorzetten wanneer het moeilijk wordt. Wanneer je verder wilt komen zal je ook de omgeving moeten uitkiezen die jou een stapje verder kan brengen en die net iets meer uitdaging biedt, zodat je je verder kan ontwikkelen.

Het is echter niet altijd makkelijk om uit die vertrouwde omgeving te stappen en je hebt zeker bepaalde vaardigheden nodig om nieuwe mensen te leren kennen en te netwerken. Denk aan sociale vaardigheden en aanpassingsvermogen. Daarnaast moeten mensen je ook nog aardig vinden. In veruit de meeste gevallen hebben we weinig te zeggen over de omgeving waarin we opgroeien. Naarmate we ouder worden maken we eigen keuzes, wat ons in staat stelt om nieuwe omgevingen te ontdekken, nieuwe vrienden te maken en relaties aan te gaan.

Stephen Covey ontwikkelde een model voor proactiviteit dat uit twee cirkels bestaat; de cirkel van betrokkenheid en de cirkel van invloed. De cirkel van betrokkenheid bevat alle zaken waar we min of meer emotioneel en mentaal bij betrokken zijn. De cirkel van invloed bevat alle zaken waar we wat over te zeggen hebben en invloed op uit kunnen oefenen. Proactieve mensen richten zich voornamelijk op de cirkel van invloed. Ze gaan aan de slag met zaken waarin ze echt het verschil kunnen maken. De essentie van proactiviteit is het in staat zijn om jezelf tot iets te verplichten en die verplichting na te komen. Reactieve mensen richten zich op de cirkel van betrokkenheid, problemen in de omgeving en omstandigheden waarop ze eigenlijk geen invloed hebben. Door proactief gedrag zal de cirkel van invloed zich steeds verder uitbreiden.

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Analyseer jouw omgeving – in hoeverre raak je geïnspireerd door de omgeving waarin jij je bevindt en de mensen om je heen? Indien je hier onvoldoende inspiratie uit haalt, zoek aansluiting bij andere netwerken, oriënteer je op andere omgevingen. Bepaal van tevoren jouw leerambities en interesses, zodat je gericht contact kan leggen
2. Word bewuster van de invloed die je uit kunt oefenen door problemen in drie categorieën op te delen; 1. Problemen waar je direct invloed op hebt middels jouw gedrag, 2. Problemen waar je indirect invloed op hebt via anderen en 3. Problemen waar je geen invloed op hebt (het verleden, de omgeving, problemen waar je niks aan kan doen).

9. Optimaliseer jouw energie – Timemanagement versus Energie-management

Naarmate je ouder wordt en je leven steeds drukker wordt, merk ik dat het steeds minder gaat over timemanagement en steeds meer over energie-management. In ons dagelijks werk staan we continu onder druk, we hebben te maken met deadlines, nieuwe kansen die we niet kunnen laten schieten, misschien een zeurende manager of collega of een probleem met de wifi waardoor we niet door kunnen werken. Stress, burn-out en vitaliteit zijn inmiddels erg trendy woorden en er is een grote markt voor ontstaan. Het zorgen voor een goede energie huishouding zorgt ervoor dat we weerbaarder en mentaal beter in balans zijn.

We hebben allemaal een eigen bioritme en zijn door steeds nieuwere en betere inzichten beter in staat om onze eigen biomedische toestand te sturen. Naast het mentale en psychologische aspect, kan het biomedische aspect waardevolle impact hebben op hoe we ons voelen en met name hoe energiek we ons voelen.

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Eet en drink voldoende gezond
2. Activeer je lichaam in de ochtend – zoek een activiteit die je goed uit kunt voeren in gemiddeld 10 – 15 minuten (bijvoorbeeld joggen in combinatie met push-ups)
3. Benut gedurende de dag jouw positieve energie – Luister naar je lichaam – neem voldoende rust
4. Zet sportieve doelstellingen en maak progressie – zorg ervoor dat je vooruitgang boekt en gebruik sporten om een winnaarsmentaliteit te creëren waar je ook binnen jouw werk van kan profiteren

Een ander veelbesproken term die de laatste jaren veelvuldig opduikt is de term ‘flow’’. Flow refereert aan een ideale prestatie toestand, waarin je energieker, creatiever, flexibeler en productiever bent. Men spreekt ook wel van een piekervaring. Drie voorwaarden spelen hierbij een rol; 1. balans tussen uitdagingen en de vaardigheden die je nodig hebt om de taak succesvol te vervullen, 2. Gedurende de taak dient sprake te zijn van duidelijke en directe feedback, zodat je kunt anticiperen op veranderende omstandigheden, 3. De activiteit dient duidelijke doelen te hebben, waardoor sprake is van richting en structuur aan de taak. Flow is een toestand die je overkomt en die niet direct is aan te sturen. Je kunt er echter wel invloed op uitoefenen om de kans te laten toenemen.

Hoe werkt het in de praktijk?

1. Er dient sprake te zijn van intrinsieke motivatie
2. Kwaliteiten en interesses dienen aan te sluiten op de taken en verantwoordelijkheden
3. Behoud je motivatie door regelmatig feedback te vragen

10. Geloof je wel of geloof je niet in jouw eigen kunnen?

Hoe overtuigd ben je van jouw eigen kunnen? Geloof jij dat jij jouw doelen kan behalen? Hoe gemotiveerd ben je om er alles aan te doen om daar te komen waar jij heen wilt? Hoe je het wendt of keert alle beweging die je wilt creëren begint bij jouw eigen overtuiging of je het wel of niet kan. Heb je deze overtuiging nog niet, beschik je nog niet over het zelfvertrouwen, maar wil je wel? Dan is het zaak om in kleine stapjes te werken aan het geloof in je eigen kunnen en jouw zelfvertrouwen.

‘It’s a lack of faith that makes people afraid of their challenges’ – Muhammed Ali

Aan de basis van het geloven in jezelf staat de overtuiging dat we invloed kunnen uitoefenen op ons leven (interne of externe locus of control). Vaardigheden en prestaties worden beïnvloed door onze overtuigingen. Iemand kan bijvoorbeeld wel over de juiste vaardigheden beschikken, maar wanneer het geloof of de overtuiging ontbreekt volgt er geen goede prestatie.

Uit verschillend onderzoek van Baumeister en Crocker&Park is de ‘twee factoren benadering’ ontstaan die stelt dat zelfvertrouwen een combinatie is van vaardigheid en waardigheid. Vaardigheid verwijst naar de bedrevenheid in een bepaalde activiteit. Waardigheid gaat over het hebben van een positief zelfbeeld of eigenwaarde bezitten. Eigenwaarde wordt onder andere bepaald door de denkbeelden die je hebt over jezelf. Een stabiel en groot zelfvertrouwen bestaat uit een combinatie van vaardigheid en waardigheid. Mensen kunnen verschillen in hun waardigheid en hun vaardigheid, waardoor er sprake is van disbalans. Iemand die een groot zelfvertrouwen baseert op waardigheid, maar waarbij de vaardigheid ontbreekt kan arrogant overkomen. Perfectionisme kan een voorbeeld zijn van het andere uiterste. Mensen hebben zich sterk ontwikkeld op het gebied van hun vaardigheid, maar zijn diep van binnen erg onzeker. Zij baseren hun eigenwaarde vooral op hun prestaties. Optimaal zelfvertrouwen is een stabiele combinatie van vaardigheid en waardigheid. Er zijn diverse manieren om aan je waardigheid en aan je vaardigheden te werken. Bij waardigheid gaat het voornamelijk over jouw gedachten, overtuigingen en waarden en jouw wijze van interpreteren. Bij het ontwikkelen van vaardigheden gaat het vooral om het oefenen en doen, maar gaat het ook over het geloven in je eigen kunnen en durven hopen.

Hoe werk het in de praktijk?

1. Onderzoek wat jouw innerlijke stem jou vertelt – moedigt die jou aan? Of juist niet?
2. Hoe zit het met jouw waardigheid en vaardigheid? Is er sprake van disbalans? Zet constructieve acties in gang voor een optimale balans
3. Ontwikkel hoop en geloof in je eigen kunnen. Een negatieve gebeurtenis wordt gevolgd door ofwel hoop of wanhoop. Wanhoop leidt tot een negatieve spiraal en bij hoop ontstaat er een opwaartse spiraal. Optimistische en hoopvolle mensen houden langer een taak vol en zijn beter in staat om met stress om te gaan
4. Formuleer (hoopvolle) doelen (die bijvoorbeeld richting een gewenste uitkomst gaan), bedenk manieren om het doel te behalen (inclusief alternatieve routes), vertrouw op jezelf om je doel te behalen (can do mentaliteit – het gaat mij lukken)
5. Psycholoog Albert Bandura ontwikkelde vier manieren om het geloof in jezelf te vergroten; modelleren (het nadoen van anderen), steun (zoek iemand die in jou gelooft), omgaan met angst (neem angst niet te serieus, maar experimenteer ermee) en ervaring (oefening baart kunst)

Tot slot

Omdat ik er de volle 100% van overtuigd ben dat mensen tot veel meer in staat zijn dan zij zelf beseffen, vind ik het zeer boeiend om mensen te helpen bij dit proces van zelfontdekking. Hopelijk biedt deze blog interessante inzichten en praktische tips om toe te passen in jouw dagelijkse praktijk. Waar een wil is, is een weg – hier ben ik 100% van overtuigd!

“Impossible is just a big word thrown around by small men who find it easier to live in the world they’ve been given than to explore the power they have to change it. Impossible is not a fact. It’s an opinion. Impossible is not a declaration. It’s a dare. Impossible is potential. Impossible is temporary. Impossible is nothing.”

-Muhammed Ali-

Wilt u meer weten over onze persoonlijke begeleiding en coaching?

Neem contact op met Michael van den Berg